The Last of Us - Next Gen Experience...

Πρόλογος - Εν αρχή ην το χάος...

Παραδοσιακά, ο στόχος ενός review είναι να μεταφέρει τη γνώμη του συντάκτη στον αναγνώστη μέσα από περιγραφή όλων των κομματιών που απαρτίζουν ένα παιχνίδι, δίνοντάς του όσο καλύτερη εικόνα γίνεται για την «εμπειρία» που χτίζεται παίζοντας τον εκάστοτε τίτλο. Επιπρόσθετα, αυτή η εμπειρία κρίνεται σε σχέση με τα υπόλοιπα πάντα παιχνίδια και βαθμολογείται σύμφωνα με τον ανταγωνισμό, το στάδιο που βρίσκεται αυτή τη στιγμή η βιομηχανία και τελικώς κρίνεται ως έργο τέχνης. Ειδικά το τελευταίο είναι κάτι τελείως υποκειμενικό. Αυτό ισχύει σε κάθε είδους τέχνη. Όμως μπορεί να είναι σχετικά αντικειμενική η κριτική για τα τεχνικά χαρακτηριστικά του τίτλου. Η κριτική για την εμπειρία που ζει κάποιος όμως δεν είναι. Είναι ο ορισμός της υποκειμενικότητας. Πώς μετατρέπεται όμως αυτή η υποκειμενικότητα όταν το υπό review αντικείμενο προκαλεί αδιαμφισβήτητα τα ερεθίσματα που έχει σκοπό να προκαλέσει;

Συνεχίζοντας τον κλισέ πρόλογο (όπως τείνει να υπάρχει σε κάθε μεγάλη κυκλοφορία), μπορεί ο εκάστοτε συντάκτης να αφεθεί στην «εμπειρία» που έζησε και να βαθμολογήσει στο τέλος αυτό που του άφησε ο τίτλος στην ουσία. Παιχνίδια τα οποία έχουν να δώσουν κάτι το οποίο μένει περισσότερο απ’ τα γραφικά ή τις ωραίες ιδέες ή ακόμα και τις κακές, είναι τα παιχνίδια ουσίας. Είναι αυτά που μπορεί να κερδίσουν την γνώμη ακόμα και αυτών που δεν τείνουν προς την κατανόηση της διαφοράς υποκειμενικότητας/αντικειμενικότητας. Τα παιχνίδια των οποίων ο δημιουργός ήθελε να πει κάτι. Στην προκειμένη περίπτωση, η Naughty Dog είχε πολλά να μας πει. Και τα είπε φωναχτά, καθαρά και με σαφήνεια.

Κάποια τέτοια games προσπαθούν οι εν δυνάμει reviewers να καλύψουν, γιατί σε τέτοιες περιπτώσεις είναι που δίνεται η δυνατότητα και σ’ αυτήν την «παρασιτική» δουλειά να φανεί ως κάτι παραπάνω απ’ αυτό που είναι. Με ειλικρίνεια δηλώνω ότι το παρόν κείμενο δεν έχει αυτό το σκοπό, παρά τον κατά τα φαινόμενα κλισέ πρόλογο. Σκοπό έχει μόνο να μεταφερθεί η εμπειρία του The Last of Us σε ένα κείμενο. Και είναι ιδιαίτερα δύσκολο όταν το παιχνίδι αυτό συμβολίζει τα πάντα όσα αγαπάω στα video games και τις δυνατότητες αυτών. Πού μπορεί να φτάσει δηλαδή αυτό το είδος τέχνης. Ας μιλήσουμε όμως λίγο πιο συγκεκριμένα για το καλύτερο video game που κυκλοφορεί αυτή τη στιγμή.

Τα Τυπικά - Τεχνικός Τομέας

Τα πάντα όσον αφορά τα γραφικά, τον ήχο, τον έλεγχο, τα physics κλπ. είναι τέλεια εκτός από textures σε μικροαντικείμενα και κάποια glitches σε animations. Τέλεια σημαίνει ότι θα εντυπωσιάσουν λόγω του ότι δεν έχετε δει ξανά κάτι παρόμοιο. Τα Uncharted έφτασαν πολύ ψηλά και ήδη ακούγονται απόψεις/συγκρίσεις λόγω ίδιας μηχανής γραφικών, αλλά αυτή τη φορά το ξεζούμισμα των πόρων του PS3 δεν έχει γίνει για να δημιουργηθούν εντυπωσιακά setpieces, αλλά για τη συνοχή στην ποιότητα. Η ΑΙ έχει κάποια μικροθέματα γνωστά σε stealth games και η εκούσια «αορατότητα» των NPCs που σας συνοδεύουν στο ταξίδι σας είναι προφανώς έτσι προγραμματισμένη για gameplayικούς λόγους. Είναι αρνητικό, αλλά απόλυτα κατανοητό.

Επίσης θα δείτε πράγματα και λεπτομέρεια που δεν έχετε ξαναδεί στην τωρινή γενιά, όπως πχ. το κάθε δωμάτιο που θα επισκεφθείτε (και θα επισκεφθείτε πολλά δωμάτια) έχει τη δική του προσωπικότητα ή το πόσο εύκολα μπορεί ένας τίτλος με linear εξέλιξη να μοιάζει με open world ή οι αντιδράσεις των Clickers (τυφλοί ζομποειδείς εχθροί) όταν περπατάτε σε νερό δίπλα τους και φτάνουν τα κύματα (απ’ την κίνησή σας) πάνω τους… αλλά αυτά είναι τεχνικές λεπτομέρειες απ’ τις εκατοντάδες που έχει να δείξει το παιχνίδι. Είναι ανούσιο να αναφέρουμε σε ένα κείμενο πράγματα που το παιχνίδι με μια εικόνα του μπορεί να δείξει δεκάδες. Απλά όταν έχετε παίξει παιχνίδια που βασίζουν το gameplay τους σε μια τέτοια ιδέα και το Last of Us το χρησιμοποιεί απλά σε ένα σημείο του για να σας ρουφήξει στον κόσμο του με το πόσο ειλικρινές, άνετο και δουλεμένο είναι, τότε καταλαβαίνετε ότι δεν έχουμε να κάνουμε με ένα οποιοδήποτε παιχνίδι. Βασικά, απ’ τη στιγμή που θα παίξετε το The Last of Us, θα αλλάξει η γνώμη σας για όλα τα υπόλοιπα παιχνίδια. Ναι, μεγάλη κουβέντα. Αφού λακωνικά ξεμπερδέψαμε μ’ αυτά, ας μιλήσουμε για το τι αποκομίσαμε.

Ρεαλισμός - Σενάριο

Το The Last of Us μας λέει την ιστορία δύο ανθρώπων μέσα σε έναν κόσμο σκοτεινό, τρομακτικό και απόλυτα ρεαλιστικό έπειτα από βιολογική καταστροφή που προκλήθηκε απ’ την εξέλιξη ενός μύκητα. Κοινή ιδέα, πρωτόγνωρα δοσμένη. Και ναι, όντως υπάρχουν απέθαντοι. Και όντως είναι απόλυτα ρεαλιστικός και πιστευτός κόσμος. Όταν έχει δοθεί η απαραίτητη λεπτομέρεια στην προσοχή, τότε ίσως τα πάντα μπορούν να γίνουν πιστευτά. Αν ακούσεις έναν χαρακτήρα μέσα στο παιχνίδι να σου μιλάει για τους γείτονές του που έγιναν επιθετικοί και κάτι τρέχει τέλος πάντων μαζί τους και να σου τα λέει όπως θα σου τα έλεγε κάποιος (χωρίς φανφάρες, χωρίς μαγκιές, χωρίς υποκρισίες) στον πραγματικό κόσμο αν μπορούσαν να συμβούν ποτέ αυτά τα γεγονότα, τότε σε πείθει. Αυτός είναι ο σκοπός του κάθε δημιουργημένου κόσμου. Να σε πείσει. Ο Joel, η Ellie και ο κάθε άλλος χαρακτήρας που θα συναντήσετε μέσα στο παιχνίδι είναι άνθρωποι που δεν έχουν βγει από ταινίες του Hollywood ή πρωταγωνιστές κάποιας ψευτο-παραγωγής. Είναι ειλικρινείς –εξαιρετικά καλογραμμένοι- καθημερινοί άνθρωποι που έρχονται να αντιμετωπίσουν κάποιες απίθανες καταστάσεις, καθεμία απ’ τις οποίες τους στιγματίζουν σύμφωνα με τον ήδη καλοστημένο χαρακτήρα τους. Και οι επιπρόσθετες εμπειρίες που αποκομίζουν διαθέτουν το απαραίτητο shock value ώστε να τους αλλάξουν και εντελώς. Αυτήν τη διαδρομή βιώνετε ως παίκτης στο The Last of Us.

Μέχρι το τέλος της διαδρομής θα έχετε κάνει ένα ταξίδι, που όμοιό του δεν έχετε ξαναβιώσει σε παιχνίδι/σειρά/ταινία/whatever. Το πώς θα εξελιχθεί δεν είναι στο χέρι σας, όπως έχουμε δει σε άλλους τίτλους, αλλά αυτό που θα δείτε δεν απογοητεύει. Ακόμα και αν δε σας αρέσει η τροπή που θα πάρουν τα πράγματα. Σε άλλα κομμάτια τέχνης, σκοπός του δημιουργού για τον πρωταγωνιστή είναι να μπορέσει να ταυτιστεί ο αναγνώστης/θεατής/παίκτης και ταυτόχρονα να νιώσει ικανοποίηση μέσα από την προσπάθεια. Στην προκειμένη περίπτωση, σκοπός είναι η επιβίωση. Μέσα απ’ αυτήν επιτυγχάνεται και η ταύτιση. Θα ξεκινήσετε έχοντας ως σκοπό το να προχωρήσετε το παιχνίδι, να εξελίξετε την ιστορία του και να δείτε τι έχει να σας προσφέρει. Μέσα απ’ τις προσφορές αυτές είναι που θα νιώσετε το σχεδόν διαφορετικό συναίσθημα του immersion, της ταύτισης, του ταξιδιού, της εμπειρίας, την είσοδο σ’ αυτόν τον κόσμο σε τέτοιο βαθμό που δεν μπορείτε να το ζήσετε με οποιοδήποτε άλλο μέσο ψυχαγωγίας, όσο καλό και να είναι. Ακόμα και τα καλύτερα video games που έχουν την πιστότερη συνοχή στον κόσμο τους δεν έχουν καταφέρει να συνδυάσουν έτσι τα στοιχεία τους ώστε να δώσουν αυτό που δίνει ο τίτλος της Naughty Dog.


Είναι ένας κόσμος σκοτεινός, γκριζαρισμένος και πανέμορφος, με όλα τα στοιχεία που θα μπορούσε να επιφέρει μια παγκόσμια βιολογική καταστροφή. Η εμμονή στη λεπτομέρεια δίνει το κίνητρο ώστε να αφεθείτε και να τον ζήσετε κι εσείς μαζί με το πρωταγωνιστικό δίδυμο. Με όλες τις εντάσεις και ανατροπές που περιμένετε όχι από ένα βιντεοπαιχνίδι, αλλά από μια τέτοια κατάσταση σε ένα ρεαλιστικό κόσμο. Εκεί που το The Last of Us όμως φτύνει κατάμουτρα κάθε άλλο είδος ψυχαγωγίας που αφορά τους ζωντανούς νεκρούς και κάθε άλλο survival horror τίτλο είναι στο ότι δεν ενδιαφέρεται για τα κλισέ. Δεν ενδιαφέρεται για το αν μολύνθηκε ο πρωταγωνιστής ή αν πρέπει να σκοτώσει τον καλύτερό του φίλο ή να προσπαθήσει να τον σώσει. Εστιάζει στις αλλαγές που επιφέρει η εμπειρία ενός ταξιδιού που κάνουν μαζί ένας βλοσυρός μεσήλικας άνδρας με μια έφηβη που είναι «σπίρτο» στις αντιδράσεις της και δεν έχει γνωρίσει τον κόσμο όπως ήταν πριν την καταστροφή. Αλλαγές μέσα τους στον καθένα, αλλαγές στη σχέση μεταξύ τους αλλά και ακόμα και στον παίκτη που το βιώνει μαζί τους. Έχει τέτοια δύναμη.

Σκότωσε για να μη σε σκοτώσουν - Εμπειρία

Ένα είναι σίγουρο. Η συγκεκριμένη εταιρία έκανε άλματα όσον αφορά τους κόσμους που δημιούργησε απ’ τον έναν τίτλο της στον άλλο. Το The Last of Us απέχει ακόμα περισσότερο απ’ τη σειρά Uncharted. Παρά το ότι φαινομενικά μπορεί να μοιάζουν (ίδια μηχανή γραφικών, τεχνική υπεροχή, third person με melee και shooting επιθέσεις), τα 2 παιχνίδια διαφέρουν παρασάγγας. Δεν έχουν τίποτα άλλο κοινό.

Τυπικά, όπως μπορούμε να τεμαχίσουμε τη ζωή ενός ανθρώπου (pun intended) και να την χωρίσουμε σε τομείς (υγεία, οικονομικά, κλπ.), με παρόμοιο τρόπο μπορούμε να διακρίνουμε τους τομείς που απαρτίζουν το συγκεκριμένο τίτλο. Όπως όμως κανείς δεν μπορεί να καταλάβει ακριβώς τη ζωή ακόμα κι αν ξέρει τα πάντα για τους επιμέρους τομείς, έτσι ακριβώς δεν μπορεί να αντιληφθεί κανείς τι προσφέρει o τίτλος, ακόμα κι αν ξέρει τα πάντα γι’ αυτόν. Μπορούμε όμως να μιλήσουμε για κάποια σημεία απ’ αυτά ώστε να κάνουμε μια προσπάθεια.

Το παιχνίδι είναι ένας third-person action adventure τίτλος με έντονα survival horror στοιχεία, χωρίς όμως την κοινή έννοια του είδους, που σημαίνει jumpscares κλπ. Εκεί ακριβώς προσθέτει η Naughty Dog έντονο το στοιχείο drama, όπως εννοείται στις ξένες κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές ή όπως εννοούταν το δράμα όταν δημιουργήθηκε στην αρχαία Ελλάδα. Θα ξεκινήσετε βλέποντας τι έχει να πει η ιστορία του παιχνιδιού. Θα συνεχίσετε αρκετά μετά την εισαγωγή και το «tutorial» να είστε ακόμα σχετικά… άπραγος. Έχει αργό ρυθμό και αργεί να ξεκινήσει η ένταση που μπορεί να περιμένατε από ένα παιχνίδι με ζόμπι. Όταν όμως ξεκινήσει, θα νιώσετε την ένταση στο πετσί σας καθώς ήδη θα έχετε ενσωματωθεί με τον πρωταγωνιστή. Άλλωστε αυτός είναι και ο σκοπός του αργού ρυθμού που διατηρεί το παιχνίδι. Θα γνωρίσετε διαφόρων ειδών «τέρατα», όπως είναι οι ψεύτες, οι άνθρωποι που δεν έχουν τίποτα να χάσουν, οι στυγνοί δολοφόνοι, οι εκμεταλλευτές, οι καταχραστές εξουσίας, οι δειλοί που μαχαιρώνουν πισώπλατα και άλλοι. Ανάμεσά τους θα γνωρίσετε και τα πιο «αθώα» τέρατα όπως είναι οι άνθρωποι που έχουν μολυνθεί και έχουν μετατραπεί σε πιο πατροπαράδοτα ζόμπι, επονομαζόμενοι Clickers, Runners, «B…» (όπως αναφέρονται σε ένα απ’ τα ημερολόγια του παιχνιδιού) και άλλοι.

Αυτούς τους εχθρούς καλείστε να αντιμετωπίσετε κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού είτε σε ανοιχτές μάχες, είτε κρυφά κινούμενοι σε μια πιο «Predator» κατάσταση. Τα όπλα σας θα είναι πολλά. Τα εφόδια όμως όχι. Για να βοηθηθείτε σε αυτόν τον τομέα, θα μαζεύετε σκόρπια υλικά για να δημιουργείτε τα δικά σας όπλα με ένα απ’ τα πιο εύχρηστα μενού που έχετε δει. Επίσης όλα γίνονται real time. Δεν παύει ο χρόνος όταν κοιτάτε μέσα στο σακίδιό σας ή όταν φτιάχνετε νέα όπλα. Κάτω απ’ όλα αυτά υπάρχει ένα πολυεπίπεδο upgrade system, που σας ωθεί να ψάχνετε τα πάντα στο περιβάλλον σας. Το scavenge γίνεται πανεύκολα και οι τοποθεσίες του παιχνιδιού σας προδιαθέτουν να τις εξερευνήσετε από γωνία σε γωνία. Αν είστε διεξοδικοί, τότε δε θα έχετε πρόβλημα με τα εφόδια. Αν ακολουθήσετε πιο «ευθεία» πορεία, θα αναγκαστείτε να οδηγηθείτε από πιο δύσκολους δρόμους.

Το The Last of Us έχει τις πιο ρεαλιστικές μάχες που έχετε δει σε παιχνίδι του είδους. Ταυτόχρονα γεμάτες ένταση και σασπένς, ακόμα και όταν μιλάμε για την πιο ασήμαντη μάχη κατά τη διάρκεια της ιστορίας. Η εναλλαγή των τοποθεσιών και των εχθρών είναι τόσο άρτια δουλεμένη που δε θα νιώσετε ότι προχωράτε απλά levels αλλά ότι ζείτε για να κάνετε αυτό το ταξίδι προς την άλλη άκρη της χώρας. Θα «σκάνε» προβλήματα εκεί που δεν το περιμένετε. Στο ενδιάμεσο θα λύνετε άλλα διασχίζοντας τις δύσβατες περιοχές καθώς τις εξερευνάτε. Και ξαφνικά εκεί που θα σκέφτεστε ότι θα σας ήταν χρήσιμη μια σφαίρα για το πιστόλι σας, θα έρχεται μια κατάσταση που θα σας κάνει να μετανιώνετε που χαλάσατε 5 σφαίρες στους προηγούμενους εχθρούς και όχι 4. Θα οδηγείστε σύμφωνα με το ένστικτό σας ως προς το πώς να κινηθείτε πάνω στη μάχη. Θα καταφέρετε να τους ξεφύγετε σκυφτοί ή θα περάσουν από εκείνο το σημείο; Αν είναι ένας, μπορώ να τον γραπώσω και να απειλήσω το φίλο του ή να τον πυροβολήσω και να προλάβω να φύγω προτού έρθουν οι άλλοι. Αλλά αν αστοχήσω; Με αυτόν τον πανικό θα είστε καθ’ όλη την διάρκεια του παιχνιδιού σχεδόν, η οποία εκτείνεται πολύ για παιχνίδι του είδους, καθώς αν είστε «Τζων Ράμπο» θα σας πάρει γύρω στις 12-14 ώρες, ενώ αν είστε scavenger και μελετάτε τις μάχες σας πριν τις δώσετε, άνετα μπορείτε να φτάσετε τις 16-18 ώρες. Άξιο αναφοράς είναι ότι το παιχνίδι δεν έχει ίχνος loading πέρα απ’ το αρχικό 5λεπτο (σχεδόν). Ακόμα και τα restarts των checkpoints είναι στιγμιαία.

Εκεί που διαπρέπει όμως αυτό το αριστούργημα είναι στη σχέση μεταξύ των δύο πρωταγωνιστών. Θα δείτε την εξέλιξη του Joel και κυρίως της Ellie σε πολλαπλά επίπεδα μέσα απ’ τα cutscenes, αλλά και μέσα στο «ζωντανό» gameplay, καθώς η Ellie στην αρχή δε θα σας γνωρίζει καλά και επίσης δε θα έχει εμπειρία στις μάχες. Αυτά όμως αλλάζουν σταδιακά και μέχρι το τέλος θα υπάρξει πλήρης ανάπτυξη των χαρακτήρων. Όχι μόνο στο πόσο σκληρή θα γίνει η Ellie (αναμενόμενα), αλλά στην καλύτερη επίγνωση που αποκτούν και οι δύο για τον κόσμο τους και στο πόσο ρεαλιστικά γίνεται αυτό.


Αν δε σας ενδιαφέρει κάτι τέτοιο στα video games που παίζετε, έχετε πολλά να αποκομίσετε και πάλι, καθώς ο τίτλος μεταφέρει ωμά την «επιβίωση του δυνατότερου». Το συναίσθημα του «φάε για να μη σε φάνε», τη σκληρότητα της κατάστασης όταν χάνετε για λίγο την ελευθερία σας και το συναίσθημα που προκαλείται όταν πλέον έχετε στα χέρια σας αυτόν που σας την έκλεψε εξ αρχής. Θέλετε να φροντίσετε τον εαυτό σας, θέλετε να παλέψετε με νύχια και με δόντια για να επιβιώσετε και θέλετε να αποδώσετε δικαιοσύνη σ’ αυτόν τον τόσο άδικο κόσμο που έχασε την ισορροπία του. Και θα την αποδώσετε με ιδιαίτερα συγκλονιστικούς τρόπους. Τόσο, ώστε μετά να αναρωτηθείτε, αν είστε αιμοδιψείς ή αν ήταν απαραίτητο αυτό που κάνατε. Εκεί ακριβώς θύμισε λίγο τον καινοτόμο (σ’ αυτόν τον τομέα) τίτλο της Yager Development, Spec Ops: The Line. Αλλά όπως είπαμε και πιο πριν, είναι μόλις μία απ’ τις πτυχές του πολυεπίπεδου αυτού τίτλου.

Σε τελική ανάλυση, κάθε είδους gamer μπορεί να δει την πολυπλοκότητα ενός τέτοιου παιχνιδιού και την προσοχή στη λεπτομέρεια που έχει δοθεί. Είτε εκτιμάτε το «ταξίδι», είτε όχι, το σίγουρο είναι ότι θα νιώσετε την ανάγκη για επιβίωση. Τόσο ώστε να σας μείνουν ανεξίτηλες σχεδόν όλες οι σκηνές του παιχνιδιού. Κάπου εκεί χάνεται η ουσία στο να περιγράφει κανείς αξιομνημόνευτες σκηνές από ένα παιχνίδι, καθώς εδώ αποκτά νέο νόημα. Τα σχόλια της Ellie όταν δει μια τυχαία αφίσα στο δρόμο, το animation που αγκαλιάζει ο Joel την Ellie ενώ κρύβονται και η έκφραση προσώπου ενός εχθρού σας λίγο πριν τον σκοτώσετε είναι η «ψυχή» του τίτλου.

Aftermath - Επίλογος

Το The Last of Us είναι ο τίτλος που περιμένει ο κάθε πιστός gamer να βγει μια φορά στα 7-8 χρόνια. Είναι ο τίτλος που θα σε κάνει να πιστέψεις ότι ακόμα κι αν βγαίνουν σάπια παιχνίδια από εταιρίες που θέλουν μόνο να βγάλουν λεφτά και κοιτούν να κοροϊδέψουν τους πελάτες τους με το να τους πασάρουν κάτι… cool… υπάρχει ελπίδα. Είναι ένα έργο τέχνης που συγκεντρώνει όλο του το είναι για να μας κάνει να νιώσουμε την εμπειρία που ζουν οι πρωταγωνιστές του. Είναι εμπειρία που δεν έχετε ξανανιώσει και που προσωπικά περίμενα στην επόμενη γενιά. Είναι τέτοιο το άλμα στην πιστότητα του κόσμου του σε σχέση με άλλους κόσμους που δεν αφήνει περιθώρια να σκεφτείς να το συγκρίνεις με τα τωρινά παιχνίδια.

Είναι ο καλύτερος τίτλος της Naughty Dog, της κονσόλας, αλλά και της γενιάς που περνάει. Είναι ορόσημο πλέον και άδικο για όλα τα υπόλοιπα παιχνίδια, σειρές, ταινίες και λογοτεχνικά έργα, που καταπιάνονται με το θέμα «ζόμπι», να πρέπει να συγκριθούν μαζί του.

10/10